Cầu Tràng Tiền gồm
6 vài, mỗi vài dài 66 thước 8 tấc 5 phân (mỗi thước mộc ta bằng 0,425 mét); rộng
6 thước 2 tấc. Tổng chiều dài cây cầu là 401 thước 1 tấc. Cầu có 12 nhịp được
thiết kế theo kiểu kiến trúc Gothique; mỗi nhịp có thành hình bán nguyệt. Các
nhịp kế tiếp nhau làm thành một dải sóng đều đặn, mềm mại như làn nước sông Hương.
Với kiểu kiến trúc cầu khá đẹp, hài hòa lại ở ví trí trung tâm thành phố càng
làm cho dòng Hương Giang và thành phố Huế thêm duyên dáng, thơ mộng.
Cầu Tràng Tiền ban đầu làm bằng gỗ, còn mặt cầu thì lát bằng ván gỗ lim. Đến
sau cơn bão lớn năm Giáp Thìn(1904) đã làm sập một vài sụp đổ xuống ngay tại chỗ,
hai vài bay xuống sông ngang chợ Đông Ba, còn một vài bị cuốn trôi về tận Bãi
Dâu. Qua trận bão, cầu bị hư hỏng nặng. Sau 2 năm (1904 – 1906), cầu Tràng Tiền
được sửa chữa lại bằng sắt và xi măng rất kiên cố. Đến năm 1938, cầu được mở rộng
thêm hai bên cho khách bộ hành đi lại thuận lợi thoáng mát. Trong thời kháng
chiến chống Pháp, cầu bị đánh sập hai vài để ngăn chặn bước tiến quân của giặc
sang sông đánh chiếm kinh thành Huế. Sau đó cầu được sửa chữa lại với hình dáng
như cũ nhưng với ba vài sắt hoàn toàn mới. Thời chiến tranh (1968), cầu đã bị sập
2 vài. Sau đó, cầu được Hãng Eiffel chịu trách nhiệm sửa lại để lưu thông,
nhưng có một vài chưa được thay thế. Mãi tới năm 1990-1991, Công ty Cầu 1 Thăng
Long đảm nhận tiếp tục sữa chữa lại cầu Tràng Tiền. Riêng đối với vài số 4 của
cầu này thì do tập đoàn Baudin Chateauneuf và hãng sơn Présiozo của Pháp lo liệu.
Ngày 19-5-1995, lễ thông cầu được tổ chức trọng thể vào đúng ngày sinh nhật của
Bác Hồ. Như vậy, cầu Tràng Tiền đã được tu sữa lại toàn bộ và nâng cấp độ vững
chắc hơn trước. Tuy cấu trúc cầu có thay đổi một số chi tiết về dầm, gá níu chằng,
nhưng hình dáng chiếc cầu vẫn đẹp như xưa.Về tên gọi chiếc cầu này cũng có thay
đổi qua từng thời kỳ. Ban đầu, cầu có tên là cầu Thành Thái, vì cầu được xây dựng
dưới thời vua Thành Thái thứ 9 (1897). Sau khi vua Thành Thái bị Pháp phế truất,
Pháp cho đổi tên cầu thành cầu Clémenceau (Cơ- lê măng- Xô) là tên vị Thủ tướng
nước Pháp có công trong Đại chiến thế giới lần thứ nhất. Đến năm 1945, Nội các
Trần Trọng Kim cho đổi tên cầu này thành cầu Nguyễn Hoàng (vị chúa Nguyễn đầu
tiên tới trị vì xứ Đằng Trong này). Mặc dầu qua bao thăng trầm biến cố lịch sử,
chiếc cầu qua dòng Hương giang này đã mấy lần “thay tên, đổi họ”, nhưng dân
chúng xứ Huế và khắp nơi trong cả nước đều gọi tên cầu Tràng Tiền. Cái tên
thông dụng bao đời nay vẫn thấm sâu trong tâm thức của mọi người. Ngày xưa còn
gọi là Trường Tiền vì vị trí cầu nằm gần sát bờ sông Hương, cạnh xưởng đúc tiền
xu thời xa xưa (trường tiền là vùng đất trống rộng có xưởng đúc tiền).Chiếc cầu
lịch sử này đã bao phen bị phong ba bão táp của thiên tai và hư hại tàn phá của
chiến tranh. Cầu đã từng chứng kiến trước bao cảnh hưng vong, thăng trầm của đất
nước qua các thời đại. Cầu Tràng Tiền là thắng cảnh nổi tiếng đã đi vào thơ ca
dân gian xứ Huế từ bao đời nay và là đề tài vô tận của biết bao ca khúc trữ
tình; là biểu tượng của Huế xưa và nay.
Nếu ai có dịp
treo lên đỉnh núi Ngự Bình mà nhìn về cầu Tràng Tiền thì thấy đẹp vô cùng. Chiếc
cầu như nàng tiên cá trắng nõn uốn mình nằm vắt ngang sông Hương xanh biếc,
trong ngân.
Vào những đêm
trăng sáng, bóng dáng chiếc cầu cứ lung linh, lấp loáng dưới lòng sông như đùa
giỡn với ánh trăng. Thỉnh thoảng có những chiếc thuyền xuôi ngược được chèo lái
qua dưới gầm cầu tạo nên những làn sóng nước vỗ vào chân cầu nghe lao xao, êm dịu.
